O baixo status socioeconómico produce enfermidade e morte. Nas nosas mans (e políticas) está cambialo. Publicado no LANCET

O papel dos determinantes sociais da saúde na produción de enfermidade e na mortalidade, máis datos sobre o mesmo.

O Plan de acción 2013-2020 da OMS para a prevención de enfermidades crónicas non infecciosas define 7 obxectivos principais:

- Insuficiente actividade física

- Tabaquismo

- Hipertensión arterial

- Inxesta de sal

- Diabete

- Obesidade

- Alta inxesta de alcohol

Refírese a isto como os factores de risco 25 x 25, co obxectivo xeral de reducir a mortalidade prematura por enfermidades crónicas non infecciosas nun 25% para o ano 2025.

No pasado, os factores socioeconómicos coláronse nos informes globais das axencias internacionais como se viu no informe da Comisión da OMS sobre Determinantes Sociais da Sasúde no 2008 e na Declaración de Río sobre Determinantes Sociais da Saúde.

De todos modos, a pesar de que o baixo status socioeconómico é un dos máis fortes preditores de enfermidade e mortalidade no mundo, as pobres circunstancias socioeconómicas, non forman parte das estratexias preventivas modificables.

Pero SI son modificables tanto a situación socioeconómica como as súas consecuencias sobre a mortalidade con políticas no plano local, estatal e internacional.

O artigo publicado na revista LANCET en xaneiro de 2017 vén confirmar de novo a importancia de actuar sobre a variable socioeconómica e non dedicarnos só a baixar a tensión arterial ou a adelgazar, aspectos importantes de por si, pero insuficientes na estratexia de saúde pública.

Pódese acceder ao texto do artigo na seguinte ligazón:

Socioeconomic status and the 25 × 25 risk factors as determinants of premature mortality: a multicohort study and meta-analysis of 1·7 million men and women

Neste estudo participaron 1751479 persoas de Inglaterra, Francia, Suiza, Portugal, Italia, Estados Unidos e Australia.

O risco de mortalidade foi como mínimo un 38% maior (HR homes 1,42 IC 95%1,38-1,45) para os homes e un 28% para as mulleres (HR mulleres 1,34 IC 95% 1,28-1,39) con baixo estatus socioceconómico en relación cos de alto status socioeconómico.

A repercusión na poboación (medida como fracción atribuible poboacional) é importante xa que se se combate a variable baixo status socioeconómico reduciríamos como mínimo un 17,63% a mortalidade nos homes e un 12,76% nas mulleres). O beneficio maior obtense coa redución do tabaco nos homes (cunha redución mínima do 26,90% da mortalidade na poboación exposta e nas mulleres coa inactividade física (un mínimo do 20,42%).

Hai que fixarse que a mellora da situación económica ofrecería un maior impacto de redución da mortalidade na poboación que a redución da hipertensión arterial, diabetes ou mesmo obesidade.

 O baixo estatus socioeconómico (agrupando homes e mulleres) foi asociado tamén a 2,1 anos de vida perdidos entre as idades de 40-85 anos mentres se perden 0,5 anos de vida por alta inxesta de alcohol, 0,7 por obesidade, 3,9 por diabete, 1,6 por hipertensión, 2,4 por inactividade física e 4,8 por fumar.

Estudos como este orientan as estratexias eficaces de saúde pública e por onde deben ir as políticas.